AUGUST DE BOECKHUIS

Van Reedijk naar August De Boeckhuis: oud en nieuw samen

Renovatie en nieuwbouw in een? Het gebeurt. Dat bewijst de Reedijk, waar de renovatie van een oude onderwijzerswoning door het plaatsen van een nieuw glasrijk volume een van de blikvangers van de gemeente Merchtem werd.

Eerst een stukje geschiedenis. In 1863 werd het schoolgebouw op de Reedijk opgetrokken. Ongeveer sinds 1983 stond het gebouw opnieuw leeg en in 1995 werden de klaslokalen gesloopt. Op 23 februari 2001 werd wat restte - de woning van de hoofdonderwijzer van de voormalige jongensschool - als monument beschermd. De onmiddellijke omgeving werd beschermd dorpsgezicht.

Door de jarenlange leegstand bevond het bestaande gebouw zich in een erbarmelijke staat, te midden van een parking. Verder had het gebouw door zijn gesloten achtergevel geen enkel contact met de achterliggende site. Deze situatie werkte verloedering in de hand.
Om de site op te waarderen ontstond het idee om het gebouw een nieuwe bestemming te geven, namelijk het August De Boeckhuis (een centrum ter ere van de gelijknamige Merchtemse componist).

De renovatie

Tijd voor de eerste stap: het renoveren van de bestaande woning. De voorgevel van het beschermde monument, in Boomse Paepesteen met gesneden lintvoegen en plint in zandsteen, werd zacht gereinigd. Enkele zwaar verweerde stenen werden vervangen, het voegwerk bleef behouden. Zij- en achtergevel in veldovensteen werden volledig hervoegd, maar de bouwsporen in de achtergevel van de vroegere klassenvleugel werden bewaard. De verdwenen beeldbepalende schouwen werden terug opgemetst. De Boomse pannen konden slechts beperkt gerecupereerd worden en werden aangevuld met nieuwe, gelijkaardige pannen. Het schrijnwerk werd gereconstrueerd volgens het oorspronkelijke model, terug te vinden in de zijgevels. Tot slot werd de voordeur in eik hersteld.

Binnen werd de oorspronkelijke vloer in zwarte steen uit Basècles in de gang behouden en ook de houten trap is origineel. De plankenvloeren in grenen en olm dienden vervangen te worden, de binnendeuren en schouwmantels werden gerecupereerd.

Aan de indeling van het bestaande gebouw werd niets gewijzigd, wel werden in de achtergevel op gelijkvloers en verdieping openingen gemaakt als verbinding tussen oud en nieuw, waardoor het monument nu toegankelijk is voor iedereen.

De nieuwbouw

De nieuwe aanbouw bevat een trap en lift, technische ruimte, berging en voldoende sanitair. Deze functies worden geconcentreerd in een gesloten blok dat naast en volledig los komt te liggen van het bestaande gebouw. De ruimte die ontstaat tussen dit blok en het bestaande gebouw is omsloten met glas en doet dienst als receptieruimte en tentoonstellingsruimte. Deze ruimte bevindt zich als het ware in het spanningsveld tussen oud en nieuw.

Door de nieuwe aanbouw langs de achterkant van het bestaande gebouw te voorzien, blijft het beschermde monument zichtbaar vanaf de straat en krijgt de gesloten achtergevel van het bestaande gebouw een nieuw gezicht. Doordat de nieuwe aanbouw voor een groot gedeelte in glas uitgevoerd wordt, blijft de mogelijkheid bestaan om van overal op de site het gebouw te zien. Of andersom: het geheel van oud en nieuw maakt contact met de hele site.